Όπως και να θέλει η Τουρκία να το αντιληφθεί –και παρά τις μεγάλες προσπάθειες της–, τις τελευταίες δύο δεκαετίες μια κουρδική πραγματικότητα έχει δημιουργηθεί στο βόρειο Ιράκ. Υπάρχει κάποιος που θυμάται την επιχείρηση «Έτοιμο Σφυρί» ή τη «ζώνη απαγόρευσης πτήσεων» στην εν λόγω περιοχή για την προστασία των Κούρδων από την οργή του Σαντάμ Χουσεΐν, του αδίστακτου δικτάτορα του Ιράκ; Ποιος ήταν πίσω από αυτές τις προσπάθειες; Οι Αμερικανοί, οι Ισραηλινοί, η Γερμανία, η Βρετανία και ούτω καθεξής.
Τι συνέβη τελικά; Μια κουρδική ζώνη εδραιώθηκε και βοήθησε στη μετατροπή σε μια αυτόνομη περιοχή (όπως περιγράφεται αλλά ποτέ δεν τέθηκε σε εφαρμογή από τον Σαντάμ στο ιρακινό Σύνταγμα) κερδίζοντας ένα νέο και ενισχυμένο καθεστώς με το «εκδημοκρατισμένο Ιράκ».
Τώρα οδεύει προς μια ανακήρυξη της κρατικής υπόστασης.
Μια παρόμοια διαδικασία συνεχίζεται στις μέρες μας στο βόρειο τμήμα της Συρίας, κατά μήκος των τουρκικών συνόρων, εκεί όπου οι Ρώσοι και το αδίστακτο καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ έχουν βοηθήσει το Συριακό Δημοκρατικό Κόμμα (PYD) και τις Μονάδες Λαϊκής Προστασίας (YPG) να χαράξουν μια αυτοελεγχόμενη ασφαλή περιοχή, ακόμη και αν το υπόλοιπο της Συρίας είναι στις φλόγες. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι το PYD έχει βοηθηθεί από τους τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε (ISIL).
Η συνεργασία αυτή –αποδείξεις για την οποία φέρεται να έχουν μεταφερθεί από την Τουρκία στην Ουάσινγκτον και σε άλλα μέλη του συνασπισμού κατά του ISIL–, μέχρι στιγμής δεν έχουν αναγνωριστεί. Στο άλλο άκρο της ίδιας περιοχής, το PYD, κομμένο σε δύο ζώνες ως αποτέλεσμα της πρόσφατης τουρκικής επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη», έχει υποστηριχτεί από την αμερικανική ηγεσία της δυτικής συμμαχίας. Την παραμονή της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε εντολή για παροχή εξελιγμένου οπλισμού και έξυπνων πυρομαχικών στο YPG, το οποίο οι ΗΠΑ θεωρούν πρωταρχικό σύμμαχό τους στον αγώνα κατά του ISIL.
Η αμερικανική ενέργεια ήταν φυσικά ένα χαστούκι στο πρόσωπο για τον Ερντογάν· τις τελευταίες ημέρες οι άνθρωποί του ήταν στις πόρτες όλων των διευθυντικών θέσεων στην Ουάσινγκτον ζητιανεύοντας ώστε να αποφευχθεί μια τέτοια ταπεινωτική εξέλιξη. Αλίμονο, οι ΗΠΑ είχαν πάρει την απόφασή τους, και δεν ήταν η Τουρκία αλλά το PYD που επιλέχθηκε ως ο «κύριος σύμμαχος» στις νέες επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή.
Τώρα με την αμερικανική υποστήριξη και γενναιόδωρες επιχορηγήσεις το PYD θα μετατρέψει το YPG από μια τρομοκρατική ομάδα σε μια ολοκληρωμένη ένοπλη δύναμη. Αν υπάρχει ένας στρατός, θα υπάρχει επίσης ένα κράτος.
Η Δαμασκός του Μπασάρ αλ Άσαντ δεν έχει τη δυνατότητα να καταπολεμήσει έναν υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ κουρδικό στρατό, ούτε να τον προλάβει από την εδραίωση της αυτοδιοίκησης και την κατεύθυνση προς την ανεξαρτησία στη βόρεια Συρία. Από την άλλη η Τουρκία δεν μπορεί να κηρύξει τον πόλεμο κατά των «Κούρδων της Συρίας που βρίσκονται υπό την ενοποιημένη ασπίδα των ΗΠΑ», καθώς θα ισοδυναμούσε με επίθεση εναντίον των αμερικανικών στρατευμάτων.
Μπορεί η Τουρκία, η οποία κατέχει μια στενή λωρίδα μεταξύ των ιρακινών και συριακών κουρδικών περιοχών, να αποτρέψει τη συνένωση των δύο ζωνών και τη σφυρηλάτηση ενός μεγαλύτερου κράτους του Κουρδιστάν; Οι Τούρκοι θα πρέπει καλύτερα να καθίσουν πίσω και να επανεξετάσουν τι συμβαίνει στην αυλή τους προτού φωνάξουν στους Αμερικανούς ότι η επικείμενη συνάντηση του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο «δεν είναι μια ευκαιρία για ένα κόμμα, αλλά μάλλον μια τελεία». Τι σημαίνει αυτό; Μπορεί η Τουρκία να πει στον Τραμπ «αν θέλετε να συνεχίσετε με τους Κούρδους σας ευχόμαστε καλή τύχη αλλά κατεβαίνουμε από αυτό το βαγόνι»;
Είναι τόσο λυπηρό το γεγονός ότι η επίμονη, κοντόφθαλμη ή ξεκάθαρα εσφαλμένη εξωτερική πολιτική που ακολουθείται από την Τουρκία έχει μειώσει σε μια αμελητέα μονάδα τον δυνητικό ρόλο της Άγκυρας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Οι πολιτικές της κωλοτούμπας, οι μόνιμες φωνές εναντίον όλων, οι εντάσεις με τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ και η αντίληψη ότι η Τουρκία δεν μπορεί να ηρεμήσει από κανέναν την έχουν φέρει σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Αιτιάσεις ότι οι σύμμαχοι της Τουρκίας τη ζηλεύουν, δυστυχώς, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα κακόγουστο αστείο, αν όχι μια πολύ σχιζοφρενική παραίσθηση.
Οι τουρκικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν ποτέ σε χειρότερο σημείο. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί για τις σχέσεις με τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Δανία και τις Κάτω Χώρες.
Υποθέτοντας ότι οι σχέσεις θα μπορούσαν να διορθωθούν από τη μια μέρα στην άλλη με ένα «λυπούμαστε, κάναμε λάθος», σε διεθνές επίπεδο η συγγνώμη δεν μετράει αν έχουν προηγηθεί μερικοί «πόντοι» εσωτερικής κατανάλωσης ενάντια σε ζωτικής σημασίας εταίρους.
Τώρα μπορούμε να πούμε με πλήρη πίστη ότι στη διπλανή πόρτα μια κουρδική πραγματικότητα βαδίζει προς την κρατική υπόσταση, ενώ εδώ έχουμε μείνει χωρίς φίλους και συμμάχους είτε στη γειτονιά μας είτε στο παλιό συμμαχικό μας στρατόπεδο.
